25 қазан – Қазақстан тарихындағы айтулы күн. Ұлттық мереке тек саяси оқиғаларға құрмет көрсету ғана емес, ұлттың өзін-өзі анықтауы, бірлігі және мақтанышына апаратын ұзақ және күрделі жолдың шегін білдіреді. Бұл – Қазақстан азаматтары өздерінің ортақ тарихы, мәдени әралуандылығы және өз ұмтылыстарымен қалыптасқан келешекке көзқарасын еске түсіретін күн.
Республика күнінің түп амыры Қазақстан Республикасының Мемлекеттік егемендік туралы декларациясымен тығыз байланысты. Декларация 1991 жылы елдің Кеңес Одағынан түпкілікті тәуелсіздігіне негіз қалап, Қазақстанның өз істерін ел ішінде де, халықаралық деңгейде де бақылау құқығын растады. Декларация қабылданған күн ел тарихындағы жаңа тараудың, Қазақстанның өз тағдырын өз қолына алған сәтінің басталуын білдіреді.
Елдің болашағын сыртқы күштер емес, халқы айқындайтын егеменді мемлекет құруға бел байлағанын көрсетеді. Еліміздің егемендігі республикамыздың негізін құрайтын құндылықтар тәуелсіздік, бірлік және мәдени үйлесімділікті есімізге салады.
Еліміздегі бай мәдени әралуандылық мемлекеттің ұлттық бірегейлігін қалыптастыруда шешуші рөл атқарады. Этникалық топтар елімізді өз үйіміз деп санайтындықтан, Республика күні Қазақстанның әралуандылығындағы үйлесімділікті негіздейді. Мерекеде әр мәдени топтың әлеуетті және біртұтас ұлтты құруға қосқан үлесіне құрмет көрсетіледі. «Бір халық – бір ел – бір тағдыр» ұлттық философиясы қоғамның барлық салаларындағы қазақстандықтарды біріктіретін ортақ құндылықтар мен тәжірибені өмірге әкелді.
Республика күні өткенді еске түсіру ғана емес, болашаққа көзқарасты да білдіреді. Ұлттық мереке егемендік пен ұлттық бірегейлік туралы жаңа көзқарастардың қалыптасуына ықпал жасайды. Еліміз әлемдік аренада ілгерілеген сайын қазіргі заманда егемен мемлекет болу нені білдіретіні туралы сұрақтар бірінші орынға шығады. Егемендік тек саяси тәуелсіздікті білдіріп қана қоймай, сондай-ақ экономикалық, мәдени тұрақтылық және ұлттық бірегейлікті сақтайтын, жаһандану сын-қатерлерін жеңу қабілетін білдіреді.
Қазақстан үшін осы егемендік философиясы еліміздің Еуропа мен Азияның тоғысқан жеріндегі бірегей ұстанымын қабылдауға үйретті. Еліміз өз халқының мүддесін көрсететін бағытты белгілеп, көрші мемлекеттермен тарихи байланыстарын теңестіруге қадам жасады. Сыртқы саясатын, экономикалық бастамаларын және мәдени бағдарламаларын дамыту халықаралық ынтымақтастыққа ықпал жасайды, ұлттық мүдделерді бірінші орынға қоятын жаңа дүниетанымға сәйкес келеді.
Ұлттық мереке барлық азаматтарға Қазақстанның болашағын қалыптастырудағы өз рөлі туралы ойлауға мүмкіндік береді. Мектептер мен жоғары оқу орындары білім алушыларға Республика күнінің маңыздылығын түсіндіру арқылы өскелең ұрпақты өз елінің егемендігіне мақтаныш сезімін оятып, тәуелсіздікпен келетін жауапкершілікті ұғындырады.
Қазіргі заманғы сын-қатерлер кезеңіндегі егемендік философиясы еліміздің дамуы туралы ойларды дамытатын сәт. Экономиканы әртараптандыру, технологиялық прогресс және саяси тұрақтылық – Қазақстанның әлемдік аренада көшбасшы ретінде орнығуға ұмтылатын салалары. Елдің болашақ жетістігі оның егемендігімен бірге қалыптасқан құндылықтарға адал болу, бейімделу қабілетінде жатыр.
Ұлттық мерекеде Қазақстан халқы өзінің егемендігін ғана емес, ортақ бірегейлігін де атап өту үшін бірігеді. Сондықтан атаулы күн қазақстандықтарды өз шекараларында да, көрші елдермен де бейбітшілік пен ынтымақтастықты нығайтудың маңыздылығы туралы ойлануға түрткі болады. Толеранттылық, сыйластық және өзара түсіністік құндылықтары қазақстандық ұлттық бірегейліктің негізгі мәні саналады және сыртқы саясатында көрініс табады.
Қорыта айтқанда, еліміздегі Республика күні жылдар бойы тарихи және саяси өзгерістерден кейін өз жолын салу жігерін көрсететін ұлттық мақтаныш пен бірліктің қуатты символы қызметін атқарады. Өйткені, ұлттық мереке егемендік дүниетаным мен философиясы бойынша жаңа көзқарастарды қалыптастырады, өзін-өзі анықтаудың маңыздылығы және Қазақстанның бірегей мәдени құрылымын көрсетеді.
Ботагөз ПАРИДИНОВА,
философия магистрі, Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінің аға оқытушысы
